بسمه تعالی
تورتیکولی ( گردن کجی) چیست؟
به حالتی گفته می شود که در آن سر کودک به یک سمت (راست یا چپ ) متمایل گردیده باشد.
علل ایجاد تورتیکولی (گردن کجی):
این بیماری می‌تواند جنبه مادرزادی و یا علت اکتسابی داشته باشد.
1- در تورتیکولی (گردن کجی) مادرزادی ، جنین به علت کوچک بودن حجم رحم دچار کجی گردن می‌گردد.
2- در تورتیکولی اکتسابی می توان به تروما یا عفونت اشاره کرد.
معمولا در هفته ششم تا هشتم پس از زایمان میتوان به این عارضه پی برد.
بطور کلی نوزاد در هفته ۶ تا ۸ می‌تواند سر و گردن خود را تا حدودی کنترل نماید ولی در این نوزادان سر ، کج قرار می گیرد.
کج شدن سر و گردن به صورت چرخش و یا خم شدن گردن می‌باشد. ممکن است محدودیت چرخش در سر و گردن پدید آید.
همچنین عدم تقارن سر و گردن و صورت نوزاد و جمع شدن گردن به یک سمت ایجاد میشود.
همکاران توانبخشی در ارزیابی اولیه تمامی موارد فوق را لحاظ کرده و مشکلات نوزاد را به والدین گوشزد می‌کنند.
3- وجود توده کوچک در گردن نوزاد نیز می‌تواند باعث خم شدن سر نوزاد به یک سمت گردد
در این صورت به جز کاردرمانی ممکن است به مداخله فیزیوتراپی و امواج مافوق صوت نیز نیاز باشد.
همچنین این دسته از نوزادان تمایل بیشتری به خوردن شیر از یک سینه مادر را دارند و مادران ابراز می کنند که کودکشان تمایل به مکیدن شیر فقط از یک سینه را دارد.
4- از جمله علتهای دیگر میتوان به مشکلات عضلانی- استخوانی نظیر مشکلات لگنی اشاره کرد.
در برخی از نوزادان به علت وجود مشکلات لگنی نظیر دررفتگی های لگن و به تناسب آن بد قرار گرفتن وضعیت تنه و لگن بر روی تشک باعث کج شدن سر و گردن به یک سمت می‌گردد.
پزشک متخصص اطفال بایستی با مانورهای مخصوص به این مشکل پی برده و نوزاد را به تیم توانبخشی ارجاع دهد.
علائم تورتیکولی (گردن کجی) :
از علائم تورتیکولی می توان به چرخش سر به یک سمت و کم شدن دامنه حرکتی سر و گردن و افزایش تحریک پذیری عضلات گردن در حالت خواب اشاره کرد.
علل ایجاد تورتیکولی( گردن کجی):
از علتهای ایجاد تورتیکولی میتوان به کوتاهی عضله استرنوکلیدوماستوئید (SCM) و عضله‌ی تراپزیوس (ذوزنقه‌ای) اشاره کرد.
در مواردی هم آسیب های حین زایمان و بروز مشکلات عضلانی- استخوانی پس از زایمان باعث بروز این بیماری در نوزادان میشود.
درمان :
۱- برای درمان این حالت، بهترین روش کشش عضلات اسپاستیک و افزایش قدرت انقباضی عضلات مخالف می‌باشد.
۲- تحریک نوزاد برای چرخش سر به دو طرف.
۳- قرار دادن نوزاد بر روی شکم در حالت بیداری؛ این تمرین باعث تسریع در بهبودی نوزاد و کمک به حرکات غلت زدن و سینه خیز رفتن نوزاد میکند.
۴- مادر، نوزاد را طوری بغل کند که سر و گردن نوزاد به سمت مخالف کشیده شود.
۵- وارونه نگه داشتن نوزاد به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه.
۶- دقت شود تا موقع خوابانیدن نوزاد، سر و گردنش به سمت مخالف قرار گیرد. حتی الامکان از بالشت کوچک در پشت وی استفاده شود تا وضعیت نوزاد بهتر گردد.
۷- برای وضعیت شیردهی نوزاد نیز آموزشهای لازم بایستی به مادر داده شود.
در صورتی که این روش ها کارساز نبود، سریعاً نوزاد را به کلینیک توانبخشی مخصوص کودکان ببرید تا تراپیست بتواند با ماساژهای خاص و آموزشهای حرفه‌ای تر به والدین به بهبود عملکرد حرکتی نوزاد کمک کند.
اگر پس از یکسال هیچ تاثیری در روند بهبودی کودک دیده نشد، بایستی کودک را به جراح ارجاع داد تا با آزمایش‌ها و مانورهای خاص در صورت نیاز بر روی عضلات یا اعصاب ناحیه گردن جراحی صورت گیرد.
شایان ذکر است تعداد کمی از کودکان کاندیدای جراحی می‌شوند.
این مشکل امروزه با پیشرفت های علم پزشکی به سادگی قابل درمان بوده و خانواده‌ها نبایستی از این موضوع هراس به دل راه دهند.
تیم توانبخشی کلینیک تریتا با کادری مجرب و سالها تجربه در زمینه توانبخشی و درمان کودکان ، آماده ارائه‌ی مشاوره تخصصی به والدین گرامی می‌باشد.
ترجمه و بازنویسی : سیدعلیرضا میرطلایی،کارشناس کاردرمانی
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید http://T.me/treatarehab