هوالشافی

از علائم تا درمان :

کاهش شنوایی شایع ترین اختلال شنوایی است که در ابتدا بدون علائم ظاهری بروز می کند.

اما اگر این بیماری بموقع درمان نشود، در اغلب موارد به اختلال  یادگیری کودک، تاخیر در رشد گفتار و ارتباط کودک و حتی عقب ماندگی ذهنی منجر می شود.

از هر 1000 تولد 1 تا 3 نوزاد دچار ضعف شنوایی در یک یا هر دو گوش هستند.

اما نباید تصور کرد نوزادانی که با شنوایی طبیعی متولد می شوند، از این اختلال مصون هستند.

حدود 8 درصد از نوزادانی که شنوایی مناسبی دارند طی مراحل رشد دچار کاهش شنوایی می شوند.

 شدت بیماری در مبتلایان مختلف است.

 

«با توجه به این آمارها درمییابیم که کودکان بسیاری در اطراف ما از کاهش شنوایی رنج می برند که نیازمند درمان خواهند بود.»

گرچه حدود نیمی از موارد کم شنوایی یا ناشنوایی به عواملی مانند:

1-زمینه ژنتیک

2-زایمان زودرس

3-بیماری های دوران جنینی

مربوط می شود ،اما بقیه موارد بدون علت مشخصی بروز می کنند.

از همین رو، انجام تست های شنوایی در زمان تولد برای همه نوزادان ضروری است تا مشکل در سریع ترین زمان شناسایی شود و درمان مناسب انجام گیرد.

 

از آنجا که بسیاری از اختلالات شنوایی ممکن است تا ماه ها پس از تولد شناخته نشود ،یا والدین اطلاعات کافی در این زمینه نداشته باشند، همه نوزادان در بدو تولد تحت انجام تست های شنوایی سنجی (ادیومتری) قرار می گیرند که ممکن است در ماه های دیگر نیز تکرار شود.

این آزمایش به هیچ وجه برای نوزاد آزاردهنده نیست و بیشتر آنها در این زمان حتی از خواب بیدار نمی شوند.

در این صورت به کمک دستگاه کوچکی امواج صدا به گوش فرستاده می شود که پس از دریافت در گوش داخلی، بازتاب آنها ثبت خواهدشد.

در این آزمایش ها سطح شنوایی اندازه گیری می شود و در صورت بروز مشکل به متخصص ارجاع داده می شود.

این اقدامات به تشخیص زودهنگام مشکل و ارائه بهترین و موثرترین اقدامات درمانی کمک می کند.

 

بهترین زمان غربالگری شنوایی چه مدت پس از تولد است؟

10 روز بعد از تولد بهترین زمان انجام غربالگری است ولی تا 3-2 هفته پس از تولد نیز امکان انجام این تست وجود دارد. غربالگری شنوایی نوزادان روشی سریع و آسان است كه توسط تست هایی بنام OAE و ABR با استفاده از دستگاههای كوچك و بدون درد و خطر در شرایطی كه نوزاد آرام است انجام می شود.

 

 

شنوايي سنجي نوزادان چند مرحله دارد؟

تعداد دفعات ارزيابي شنوايي نوزادان از بدو تولد به شرايط پزشكي مادر و كودك بستگي دارد.

تعداد اين تست ها به وسيله كميته جهاني شنوايي نوزادان و كودكان تعيين مي شود.

طبق دستور اين كميته اگر كودك هر كدام از شرايط زير را داشته باشد لازم است در:

بدو تولد تا يك ماهگي

3  ماهگی

6 ماهگی

1 سالگی

در مجموع 4 تست شنوايي حلزون (تست OAE) و حداقل يك بار تست شنوايي عصب و مغز (تست ABR) براي او انجام شود.

اين شرايط به شرح زير است:

پدر و مادر كودك نسبت فاميلي داشته باشند.

در خانواده پدر و مادر افراد كم شنوا وجود داشته باشند يا از سمعك استفاده كنند.

وزن كودك در هنگام تولد زير 1500 گرم باشد.

كودك با خفگی و یا کبودی متولد شده باشد.

كودك زردي بالاي 20 داشته باشد و يا خون او تعويض شود.

كودك بيشتر از 5 روز در بخش مراقبت هاي ويژه (NICU) بستري شده باشد.

كودك ناهنجاري سر و گردن داشته باشد

كودك با سندرم هاي خاص بدنيا بيايد مثلا سندرم داون داشته باشد.

مادر كودك در حين بارداري به بيماري هاي خاص يا عفونت هاي خاص مبتلا شده باشد (مثل سرخك).

مادر در حين تولد داروهاي خاصي مصرف كند.

كودك نارس باشد و زودتر از 37 هفته بدنیا بيايد.

 

«اگر كودك در سنين بالا دچار تاخير گفتار شود يا به عفونت هاي گوش مبتلا شود لازم است براي انها هم تست ABR انجام شود»

 

حال اگر كودك شما هيچ كدام از موارد بالا را نداشته باشد، تست هاي شنوايي سنجي تنها در:

بدو تولد تا 1 ماهگي

3 ماهگي يا 6 ماهگي

انجام مي شود و ارزيابي هاي شنوايي تنها به تست حلزون (تست OAE) محدود مي شود و نيازي به انجام تست ABR نيست.

 

وظیفه والدین:

والدین باید نسبت به وضعیت رشدی و همچنین علائم خطر کم شنوایی در کودک خود آگاه باشند.

در صورت نیاز اقدام به موقع و مداخله زود هنگام را انجام دهند. در صورت عدم تشخیص زودهنگام و عدم دریافت توانبخشی به موقع، کودک کم شنوا نسبت به همسالان خودش، تاخیر شناختی، زبانی و گفتاری نشان خواهد داد و همچنین آسیب های ارتباطی و گفتاری بیشتری به کودک وارد می شود.

تحقیقات نشان داده است که با بالا رفتن سن کودک اثر درمان کمتر می شود.

پس هرچه درمان را از سن پایینتری برای کودک خود آغاز کنید اثر بخشی آن بیشتر و هزینه آن برای والدین و جامعه کمتر خواهد بود.

 

علائم و نشانه های کم شنوایی از لحاظ حس شنوایی و درک و بیان گفتار :

 از تولد تا 4 ماهگی:

نوزاد به سمت صداها بر نمیگردد.

با گذشت هفته ها به نظر می‌رسد که صدای شمارا نمی شناسد و با صدای شما آرام نمی شود.

شروع به صداسازی و غان و غون نمی کند.

4 تا 9 ماهگی :

وقتی با کودک صحبت می شود لبخند نمی زند، به اسباب بازی های صدادار توجه نمی کند.

سرش را در جهت صداهای آشنای محیط نمی چرخاند.

به نظر می رسد زیاد صداسازی نمی کند و مفهوم حرکاتدست مثل بای بای کردن را متوجه نمی شود.

9 تا 15 ماهگی :

کودک هنوز هم زیاد صداسازی نمی کند و تلاشی برای تکرار آواهای ساده مثل آ  او  ای  نمی کند.

15 تا 24 ماهگی

کودک از کلمات ساده استفاده نمی کند و وقتی اعضای بدن را میپرسید نمی تواند آنها را به شما نشان دهد.

اسامی اشیای آشنا را بلد نیست.

به موسیقی و داستانهای آهنگین گوش نمی دهد.

 

بنابراین حتی اگر در غربالگری اولیه در بدو تولد کودک شما نرمال و بدون افت شنوایی تشخیص داده شد، در هر سنی که این علائم در کودکتان وجود داشت حتما با یک گفتاردرمانگر و شنوایی شناس مشورت کنید.

در صورت نیاز تست ABR را برای کودک خود انجام دهید تا فرصت طلایی برای اقدام به موقع را از دست ندهید.

 درمان کم شنوایی :

اگر کودک شما دارای افت شنوایی تشخیص داده شد ،شما نیاز دارید که یک تیم درمانی برای کودک خود تشکیل دهید.

این تیم شامل: متخصص گوش و حلق و بینی کودکان، گفتاردرمانی و شنوایی شناس می باشد.

درمانهای لازم بر اساس شدت افت شنوایی کودک شما انجام خواهد شد.

در صورت کم شنوایی شدید در هر دو گوش و پس از عدم موفقیت در کاربرد روش های دیگر مثل استفاده از سمعک یا دیگر وسایل کمک شنوایی ، پروتز کاشت حلزونی تجویز می شود.

 

 

پروتز کاشت حلزونی، ابزاری الکترونیکی است که از طریق جراحی در گوش داخلی قرار می گیرد و به طور مستقیم حلزون گوش را تحریک می کند.

در این باره متخصص گوش و حلق و بینی تصمیم مناسب را خواهدگرفت.

 

گردآوری : تیم پژوهشی کلینیک تریتا

مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی تریتا،شروع ایده های جدید